Holedoholitijaza predstavlja prisustvo kalkulusa u glavnom žučnom vodu. Klinička slika holedoholitijaze može da varira od potpuno asimptomatske do prisustva bola ispod desnog rebarnog luka, mučnine, povraćanja, povišene telesne temperature i žutice praćene svrabom, tamnim urinom i svetlom stolicom.
Kod bolesnika sa simptomima koji ukazuju na prisustvo kalkulusa u žučnim vodovima potrebno je da se izvedu laboratorijske analize i proveri vrednost jetrinih enzima. Pomoću ultrazvučnog pregleda može da se verifikuje prisustvo kalkulusa u žučnim vodovima kao i njihova dilatacija, što može da ukaže na postojanje opstrukcije. Ipak, za postavljanje definitivne dijagnoze najpouzdanija neinvazivna dijagnostička metoda je holangiopankreatografija magnetnom rezonancom (MRCP). Tokom izvođenja magnetne rezonance, ubrizgava se kontrastno sredstvo koje ispunjava žučne vodove, žučnu kesu i pankreasne kanale i omogućava njihovu adekvatnu vizuelizaciju.
Endoskopski ultrazvuk predstavlja dijagnostičku metodu koja je indikovana kod bolesnika sa opstrukcijom u distalnim partijama glavnog žučnog voda nejasne etiologije. Ova visoko specifična procedura podrazumeva plasiranje ultrazvučne sonde u dvanaestopalačno crevo, sve do nivoa gde se izlivaju glavni žučni vod i pankreasni kanal. Pored adekvatne vizuelizacije ove regije, prednost ove metode je mogućnost uzimanja biopsije sa mesta opstrukcije, ukoliko se ispostavi da ona nije izazvana prisustvom kalkulusa.
Ukoliko je dijagnostikovana holedoholitijaza, lečenje se sprovodi na nekoliko načina:
a) najčešći pristup podrazumeva inicijalno vađenje kamenčića iz žučnog kanala metodom koja se zove endoskopska retrogradna holangiopankreatografija (ERCP). Ova minimalno invazivna dijagnostičko-terapijska metoda izvodi se plasiranjem endoskopa kroz usta, jednjak i želudac u dvanaestopalačno crevo. Potom, pomoću endoskopa, ubrizgava se kontrastno sredstvo u žučne i pankreasne kanale i načini se radiografski snimak abdomena. Prednost ove metode je mogućnost da se koristi i u terapijske svrhe, kada se u toku njenog izvođenja pristupi transduodenalnoj sfinkterotomiji ili papilotomiji i evakuaciji kalkulusa. Papilotomija podrazumeva presecanje mišićnog zaliska na mestu gde se žučni i pankreasni kanal ulivaju u dvanaestopalačno crevo, što olakšava endoskopsku ekstrakciju kalkulusa iz žučnog voda. Nakon ove intervencije, ukoliko je uspešna, planira se laparoskopska operacija žučne kese dan ili dva nakon prethodne intervencije;
b) ukoliko rešavanje kamenčića u žučnom kanalu nije uspelo, moguće je laparoskopskom operacijom u istom aktu ukloniti žučnu kesu i evakuisati kamenčiće iz žučnog kanala. U toku operacije, otvara se žučni kanal, kombinacijom različitih tehnika se uklanja kamenje iz žučnog voda i u njegov lumen se plasira T dren (oblika slova T) koji omogućuje isticanje žuči u spoljašnju sredinu do zarastanja rekonstruisanog mesta presecanja;
c) u slučaju da je endoskopski pristup nemoguć ili nije uspešan, rešavanje kamenčića u žučnoj kesici i žučnom kanalu može da se izvede klasičnom operacijom koja podrazumeva duži boravak u bolnici i duži oporavak.
A T-tube cholangiogram is a fluoroscopic procedure in which contrast medium is injected through a T-tube into the patient’s biliary tree.
Kod svih bolesnika sa dijagnostikovanom simptomatskom holedoholitijazom indikovano je izvođenje ERCP procedure sa papilotomijom kao i laparoskopske holecistektomije.
ERCP procedura sa papilotomijom retko može da se komplikuje nastankom akutnog pankreatitisa u ranom postproceduralnom periodu ili pojavom krvarenja iz krvnih sudova, lokalizovanih u neposrednoj blizini presecanja papile.
ERCP i laparoskopska operacija žučne kese minimalno su invazivne procedure koje omogućuju brz oporavak. Boravak u bolnici traje, u proseku, jedan dan nakon intervencije.
